We wrze­śniu rusza siód­ma edy­cja kur­su gwa­ry war­miń­skiej dla począt­ku­ją­cych. To pro­po­zy­cja Miej­skie­go Ośrod­ka Kul­tu­ry w Olsz­ty­nie dla doro­słych, któ­rzy chcą poznać „war­nij­ską god­kę”, histo­rię i tra­dy­cje War­mii.

Zaję­cia popro­wa­dzi Łukasz Ruch – jeden z ostat­nich depo­zy­ta­riu­szy gwa­ry war­miń­skiej, uczeń i przy­ja­ciel Edwar­da Cyfu­sa.

Cyfus był jed­nym z naj­wy­bit­niej­szych przed­sta­wi­cie­li kul­tu­ry war­miń­skiej, pisa­rzem, gawę­dzia­rzem i popu­la­ry­za­to­rem gwa­ry war­miń­skiej. Zmarł 31 maja 2025 rou.

Czym jest gwara warmińska?

Gwa­ra war­miń­ska to uni­kal­na mowa regio­nu, peł­na melo­dyj­nych zwro­tów i daw­nych słów, któ­re zacho­wa­ły się w lokal­nej tra­dy­cji. W 2016 roku, dzię­ki sta­ra­niom Edwar­da Cyfu­sa, zosta­ła wpi­sa­na na kra­jo­wą listę nie­ma­te­rial­ne­go dzie­dzic­twa kul­tu­ro­we­go UNESCO – to jedy­na gwa­ra w Pol­sce wyróż­nio­na w ten spo­sób. Uzna­no ją za waż­ny ele­ment toż­sa­mo­ści War­mii i pomost mię­dzy poko­le­nia­mi.

Dla­cze­go war­to się jej uczyć? Bo to nie tyl­ko język, ale i klucz do histo­rii regio­nu. Gwa­ra pozwa­la lepiej zro­zu­mieć prze­szłość War­mii, odczy­ty­wać wspo­mnie­nia zapi­sa­ne w rodzin­nych opo­wie­ściach i na nowo odkry­wać kul­tu­rę, któ­ra przez lata była spy­cha­na w cień.

A poprzed­nie edy­cje kur­su poka­za­ły, jak duże jest zain­te­re­so­wa­nie lokal­ną kul­tu­rą. Pod­czas spo­tkań uczest­ni­cy nie tyl­ko pozna­wa­li gwa­rę, ale też two­rzy­li wła­sne tek­sty, któ­re pre­zen­to­wa­li na zakoń­cze­nie zajęć. Kurs szyb­ko zyskał gro­no wier­nych słu­cha­czy, a w kolej­nych latach poja­wi­ły się nawet zaję­cia dla bar­dziej zaawan­so­wa­nych.

Tego­rocz­na edy­cja jest więc nie tyl­ko oka­zją do nauki, ale i do odda­nia hoł­du Edwar­do­wi Cyfu­so­wi – czło­wie­ko­wi, któ­ry przez lata popu­la­ry­zo­wał war­miń­ską mowę i przy­czy­nił się do jej oca­le­nia.

W poniedziałki i czwartki

W pro­gra­mie kur­su „W Łol­sty­nie na War­ni­ji” poza nauką gwa­ry zna­la­zły się tak­że spo­tka­nia z prof. Doro­tą Rem­bi­szew­ską, lin­gwist­ką i dia­lek­to­loż­ką oraz z regio­na­list­ką Iza­be­lą Treu­tle.

Kurs obej­mu­je dzie­sięć spo­tkań po dwie godzi­ny. Odbę­dzie się od 8 wrze­śnia do 9 paź­dzier­ni­ka, w ponie­dział­ki i czwart­ki w godz. 17–19. Oprócz nauki gwa­ry zapla­no­wa­no warsz­ta­ty muzycz­ne z zespo­łem „War­nij­sko Kape­la”.

Udział w kur­sie jest bez­płat­ny, obo­wią­zu­ją zapi­sy do 31 sierp­nia pod adre­sem warsztaty@mok.olsztyn.pl. Licz­ba miejsc jest ogra­ni­czo­na.

Wydarzenia towarzyszące

Rodzin­na Orkie­stra Bur­dal­skich — 21 wrze­śnia o godz. 16, Kamie­ni­ca Naujac­ka
Spo­tka­nie peł­ne muzy­ki i tań­ca. Muzy­ku­ją­ca rodzi­na z Olsz­ty­na zapre­zen­tu­je melo­die war­miń­skie oraz utwo­ry przy­wie­zio­ne tu przez osad­ni­ków i repa­trian­tów. Będzie też wspól­ny śpiew i zaba­wy. Wstęp wol­ny.

Fami­lij­ne warsz­ta­ty z baj­ką war­miń­ską – 12 paź­dzier­ni­ka o godz. 11, Kamie­ni­ca Naujac­ka
Warsz­ta­ty popro­wa­dzą Mar­ty­na i Łukasz Ruch. Baj­ki ze zbio­ru „Boj­ki no dzie­ciu­ków” zosta­ną zapre­zen­to­wa­ne rów­nież w gwa­rze war­miń­skiej. Udział bez­płat­ny, zapi­sy do 30 wrze­śnia pod adre­sem warsztaty@mok.olsztyn.pl.