War­mia ma się czym chwa­lić – to wła­śnie tu powsta­ło pierw­sze w Pol­sce semi­na­rium duchow­ne. Col­le­gium Hosia­num zało­żo­no w Bra­nie­wie aż 460 lat temu. Dziś dzia­ła w Olsz­ty­nie i wciąż kształ­ci przy­szłych księ­ży, choć chęt­nych jest znacz­nie mniej niż kie­dyś.

War­mia może pochwa­lić się naj­star­szym semi­na­rium duchow­nym w Pol­sce. Wyż­sze Semi­na­rium Duchow­ne „Hosia­num” obcho­dzi wła­śnie 460 lat ist­nie­nia.

Początki w Braniewie

Semi­na­rium powsta­ło w 1565 roku w Bra­nie­wie, na mocy doku­men­tu wyda­ne­go w Lidz­bar­ku War­miń­skim. Zało­żył je kar­dy­nał Sta­ni­sław Hozjusz, biskup war­miń­ski i uczest­nik Sobo­ru Try­denc­kie­go. Był to pierw­szy ośro­dek w kra­ju przy­go­to­wu­ją­cy kan­dy­da­tów do kapłań­stwa.

Col­le­gium Hosia­num szyb­ko zdo­by­ło reno­mę. Uwa­ża­no je za jed­ną z naj­lep­szych uczel­ni kato­lic­kich w Euro­pie XVI i XVII wie­ku. Stu­dio­wa­li tam nie tyl­ko Pola­cy, ale tak­że Niem­cy, Litwi­ni, Cze­si i Skan­dy­na­wo­wie. Wykła­da­li pro­fe­so­ro­wie z Włoch i Hisz­pa­nii. W Bra­nie­wie powsta­ła rów­nież jed­na z naj­więk­szych biblio­tek kato­lic­kich tam­tej epo­ki. Zgro­ma­dzo­ne księ­gi i ręko­pi­sy były zna­ne w całej Euro­pie.

Od Braniewa do Olsztyna

Po II woj­nie świa­to­wej dzia­łal­ność semi­na­rium w Bra­nie­wie zosta­ła zakoń­czo­na, gdy mia­sto zna­la­zło się w gra­ni­cach ZSRR. Semi­na­rium tym­cza­so­wo prze­nie­sio­no do Olsz­ty­na. Nato­miast w 1957 roku roz­po­czę­to budo­wę nowe­go obiek­tu semi­na­rium, któ­ry został ukoń­czo­ny w 1961 roku. Od tego cza­su Wyż­sze Semi­na­rium Duchow­ne „Hosia­num” kształ­ci przy­szłych kapła­nów w Olsz­ty­nie, a obec­nie zaję­cia odby­wa­ją się w Redy­kaj­nach, kon­ty­nu­ując tra­dy­cję naj­star­sze­go semi­na­rium duchow­ne­go w Pol­sce.

Dziś i jutro Hosianum

Obec­nie w semi­na­rium kształ­ci się 23 alum­nów (przy­szłych księ­ży), w tym z archi­die­ce­zji war­miń­skiej i die­ce­zji elblą­skiej. Sze­ściu roz­po­czę­ło for­ma­cję w Kle­bar­ku Wiel­kim, a sie­dem­na­stu kon­ty­nu­uje naukę w głów­nym gma­chu w Olsz­ty­nie. Jesz­cze w 2021 roku licz­ba stu­den­tów wyno­si­ła zale­d­wie 17. To poka­zu­je, jak nie­wiel­ka jest dziś gru­pa kan­dy­da­tów.

Dla porów­na­nia, w latach 80. XX wie­ku, gdy papie­żem był Jan Paweł II, semi­na­rzy­stów było wie­lo­krot­nie wię­cej. Spa­dek powo­łań widać w całej Pol­sce, a Olsz­tyn nie jest wyjąt­kiem.

Znani absolwenci

Przez wie­ki Hosia­num wykształ­ci­ło wie­lu duchow­nych, któ­rzy ode­gra­li waż­ną rolę w Koście­le w Pol­sce. Wśród absol­wen­tów są mię­dzy inny­mi biskup polo­wy Woj­ska Pol­skie­go Tade­usz Pło­ski czy były Pry­mas Pol­ski Józef Kowal­czyk.