Jesz­cze nie­daw­no gro­zi­ła jej ruina, dziś znów tęt­ni życiem. Bar­czew­ska syna­go­ga po remon­cie otwie­ra drzwi dla miesz­kań­ców i tury­stów.

Bar­czew­ska syna­go­ga, jeden z naj­cen­niej­szych zabyt­ków żydow­skie­go dzie­dzic­twa na War­mii, prze­szła kolej­ny etap grun­tow­nej rewi­ta­li­za­cji. Zakoń­czo­ne wła­śnie pra­ce obję­ły m.in. odno­wie­nie ele­wa­cji oraz wymia­nę sto­lar­ki okien­nej i drzwio­wej. Dzię­ki temu budy­nek nie tyl­ko zyskał nowy wygląd, ale też stał się jesz­cze bar­dziej przy­ja­zny dla miesz­kań­ców i tury­stów.

– Zapra­sza­my do zwie­dza­nia tego nie­zwy­kłe­go obiek­tu – zachę­ca sta­ro­sta olsz­tyń­ski Andrzej Aba­ko. – To miej­sce wyjąt­ko­we na mapie kul­tu­ry nasze­go regio­nu, łączą­ce pamięć o prze­szło­ści z nowo­cze­sną dzia­łal­no­ścią arty­stycz­ną.

Od bożnicy do centrum kultury

Histo­ria bar­czew­skiej syna­go­gi się­ga 1896 roku, kie­dy to miej­sco­wa spo­łecz­ność żydow­ska wznio­sła wła­sny dom modli­twy przy ul. Kościusz­ki. Budy­nek szczę­śli­wie prze­trwał trud­ne cza­sy woj­ny – unik­nął znisz­czeń pod­czas nocy pogro­mów i nie został roze­bra­ny w latach powo­jen­nych.

Po róż­nych kole­jach losu – od maga­zy­nu, przez oddział Muzeum War­mii i Mazur, aż po Cen­trum Tkac­twa War­mii i Mazur – syna­go­ga osta­tecz­nie sta­ła się prze­strze­nią kul­tu­ral­ną. Od 2013 roku nad jej roz­wo­jem czu­wa Kry­sty­na Szter, a od 2021 roku wła­ści­cie­lem budyn­ku jest samo­rząd Powia­tu Olsz­tyń­skie­go.

To wła­śnie wte­dy roz­po­czę­to kom­plek­so­wy remont, finan­so­wa­ny m.in. z budże­tu powia­tu, gran­tów pań­stwo­wych oraz środ­ków fun­da­cji Most The Most. W 2024 roku w odno­wio­nych wnę­trzach dzia­łal­ność zain­au­gu­ro­wa­ło Powia­to­we Ate­lier Kul­tu­ry „Syna­go­ga”.

Miejsce pamięci i spotkań

Dzi­siej­sza syna­go­ga to nie tyl­ko zaby­tek, ale i żywe cen­trum wyda­rzeń kul­tu­ral­nych. Zakoń­czo­na wła­śnie moder­ni­za­cja nie zamy­ka pro­ce­su odno­wy. Już wkrót­ce obiekt zyska pięk­ny ogród syna­go­gal­ny z małą sce­ną, któ­ra pozwo­li orga­ni­zo­wać wyda­rze­nia ple­ne­ro­we, a tak­że budy­nek biu­ro­wo-maga­zy­no­wy nie­zbęd­ny do obsłu­gi dzia­łal­no­ści kul­tu­ral­nej.

Bar­czew­ska syna­go­ga przy­po­mi­na o wie­lo­kul­tu­ro­wej prze­szło­ści mia­sta, a zara­zem otwie­ra się na współ­cze­snych twór­ców i odbior­ców sztu­ki. To wyjąt­ko­wy punkt na kul­tu­ral­nej mapie War­mii i Mazur, któ­ry war­to odwie­dzić.