Nagroda Literacka Gdynia dla Joanny Wilengowskiej za „Króla Warmii i Saturna”. Książka łączy historię Warmii z osobistymi wspomnieniami autorki i jej rodziny.
Joanna Wilengowska zdobyła Nagrodę Literacką Gdynia w kategorii esej za „Króla Warmii i Saturna”. Książka to rodzinna opowieść o zanikającej tożsamości Warmiaków. Skupia się na relacji ojca i córki oraz na dziedzictwie regionu. Łączy przeszłość z teraźniejszością, pokazując trudne losy Warmii po II wojnie światowej.
Tytułowy „król” to ojciec autorki – jednocześnie zwyczajny człowiek i symbol warmińskiej społeczności. Jego wspomnienia i codzienne życie stały się podstawą tej historii.
- Nie wiem, jak mój ojciec urządziłby Warmię, ani czy byłaby ona wtedy lepszym miejscem niż jest teraz. Jak dla mnie jest w porządku taka, jaką jest, podlegająca znikaniu, bo wszystko znikaniu podlega. Śladów tej Warmii, o której opowiada mój ojciec – a jego opowieści bywają zarówno straszne i bolesne, jak i piękne – pozostało już niewiele. I to była jedna z przyczyn napisania tej książki – to, co zachowało się w pamięci mojego ojca, wydało mi się bezcenne — przyznaje Joanna Wilengowska w rozmowie z culture.pl. — Wychowali go dziadkowie, więc jest nośnikiem wspomnień wcześniejszych pokoleń – zachował w sobie pamięć o tej warmińskiej Atlantydzie, która była częścią większej kulturowej mozaiki, jaką były Prusy Wschodnie.
W uzasadnieniu członkowie kapituły nagrody napisali: „Książka Joanny Wilengowskiej to próba zachowania pamięci o skomplikowanej tożsamości warmiackiej poprzez pryzmat osobistej historii odchodzącego ojca. Esej prowadzi czytelnika przez wspomnienia, splątane z losami regionu naznaczonego stratą, wykluczeniem i nieustannymi zmianami granic. „Król Warmii i Saturna” staje się zarazem portretem rodzinnym, dokumentem o losach przesiedleńców i kroniką miejsca, w którym przeszłość nie daje o sobie zapomnieć.”
Wilengowska już wcześniej była wyróżniana nagrodą „Wawrzyn” i znalazła się w finale „Paszportów Polityki”.
Tegoroczna edycja Nagrody Literackiej Gdynia nagrodziła także Anouk Herman („Silesian Gothic”), Elżbietę Łapczyńską („Mowa chleba”) oraz Agnieszkę Kowaluk za przekład „Danych odosobowych” Elfriede Jelinek. Laureaci otrzymali po 50 tys. zł i „Kostki Literackie”.
Nagroda Literacka Gdynia to jedno z najważniejszych wyróżnień w polskiej literaturze współczesnej. Przyznawana jest corocznie autorom w czterech kategoriach: proza, poezja, esej i przekład na język polski. Celem nagrody jest wyróżnienie wartościowych i nowatorskich książek, promowanie literatury polskiej oraz podkreślenie roli autorów, którzy w istotny sposób wpływają na rozwój współczesnej kultury literackiej.
W tym roku nagroda została przyznana poraz dwudziesty.
