Przez lata wypiekano tu chleb, teraz będzie można odkrywać dzieje regionu. Instytut Północny urządzi w zabytkowym budynku przestrzeń poświęconą historii i kulturze Warmii i Mazur.
Instytut Północny kupił dawną piekarnię przy ul. Dąbrowskiego 3 i 3A w centrum Olsztyna. Przez wiele lat mieścił się tu zakład piekarski i dawny budynek gospodarczy Urzędu Prowiantowego. Teraz zabytkowy budynek zyska nowe przeznaczenie. Powstanie w nim miejsce do popularyzacji wiedzy o historii Olsztyna i całego regionu.
Prace remontowe mają ruszyć za 2 lata. Obejmą nie tylko odnowienie elewacji i wnętrz, ale też dostosowanie budynku do nowoczesnych standardów bezpieczeństwa i użytkowania. Zachowane zostaną historyczne elementy architektury, takie jak stropy, ceglane mury i fragmenty oryginalnych pieców, które mają stać się częścią wystaw i ekspozycji. W planach jest także modernizacja instalacji elektrycznych, wodno-kanalizacyjnych i grzewczych oraz przystosowanie budynku do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Po zakończeniu prac Instytut Północny zamierza w pełni wykorzystać ponad 1500 mkw powierzchni, tworząc przestrzenie wystawiennicze, sale warsztatowe i miejsca do spotkań edukacyjnych.
Ratusz sprzedał budynek za 240 tys. zł, co stanowi 10 proc. jego wartości rynkowej. Urzędnicy tłumaczą, że nie była to strata finansowa, lecz inwestycja w instytucję działającą na rzecz mieszkańców. Prezydent Olsztyna podkreśla, że miasto pozyskało wiarygodnego partnera, który zagospodaruje zabytek.
Samorząd liczy też, że odnowiony obiekt stanie się impulsem do ożywienia pobliskich Koszar Dragonów. To XIX-wieczny kompleks wojskowy przy ul. Artyleryjskiej, wpisany do rejestru zabytków. Od lat pozostaje w dużej części niezagospodarowany. Miasto planuje, że w przyszłości znajdą się tam instytucje publiczne, przestrzenie kulturalne, biura i usługi, a cały teren stanie się nową wizytówką Olsztyna.
Dyrekcja Instytutu Północnego zaznacza, że realizacja planów nie byłaby możliwa bez wsparcia ministerstwa kultury. Dzięki pomocy resortu uda się uratować obiekt i nadać mu funkcję miejsca spotkań z historią i kulturą regionu.
Instytut Północny to państwowa instytucja badawcza. Kontynuuje tradycje Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, który działał w Olsztynie od 1963 roku. Zajmuje się badaniem i dokumentowaniem dziejów Warmii, Mazur, Powiśla, ziemi malborskiej i północnego Mazowsza. Instytut prowadzi projekty naukowe, wydaje książki i czasopisma, organizuje konferencje oraz zajmuje się edukacją historyczną i działalnością popularyzatorską. Od 2019 roku podlega Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Nowa lokalizacja przy ul. Dąbrowskiego 3 i 3A w Olsztynie pozwoli na rozszerzenie dotychczasowej działalności kulturalnej oraz na przygotowanie m.in. wystawy stałej dotyczących historii Olsztyna i regionu. Biblioteka, pracownie naukowe oraz administracja pozostaną w Domu Polskim, gdzie obecnie mieści się siedziba Instytutu Północnego.
