Prof. Robert Traba otrzymał Nagrodę im. Stanisława Vincenza za badania nad historią pogranicza Europy Środkowo-Wschodniej i promowanie dialogu między narodami. W jego pracy ważne miejsce zajmuje również Warmia – region o wielowiekowej wielokulturowości.
Prof. Robert Traba otrzymał Nagrodę im. Stanisława Vincenza za działalność na rzecz kultury Europy Środkowo-Wschodniej i promowanie dialogu między narodami. „Jest człowiekiem dialogu międzykulturowego i misjonarzem Europy małych ojczyzn” — tak określił prof. Trabę w laudacji wygłoszonej podczas uroczystości wręczenia nagrody prof. Jacek Purchla.
Odbierając wyróżnienie, prof. Traba podkreślał, że dialog i porozumienie są dziś szczególnie ważne. Zwracał uwagę, że wojna w Ukrainie i rosnące ruchy narodowe pokazują, jak istotne są wartości humanistyczne.
Opowiadając o migracyjnej historii swojej rodziny, wskazywał, że w narodowych opowieściach o Rzeczypospolitej Obojga Narodów często gloryfikuje się wielokulturowość, a jednocześnie przesadnie boi obcych. – Kto się boi, zamyka się – tłumaczył. – Tak samo robią narody. Chowamy się w naszej polskości, czeskości czy węgierskości.
W swojej pracy profesor bada historię pogranicza, w tym Warmii – regionu, gdzie przez wieki współistniały różne kultury i wyznania. Pokazuje, jak różnorodność kształtowała życie społeczne i tradycje, i jak może uczyć współczesnych dialogu i tolerancji.
Traba jest historykiem, politologiem i kulturoznawcą. Profesor nauk społecznych. Współzałożyciel Stowarzyszenia Wspólnota Kulturowa „Borussia” i Fundacji „Borussia”. Obie organizacje badają historię pogranicza Polski, Litwy, Ukrainy i Białorusi. Prowadzą projekty edukacyjne, publikacje i promują współpracę między narodami.
Warmia w jego pracy jest przykładem regionu, w którym różne tradycje współistniały przez wieki. Prof. Traba i Borussia przypominają, że przeszłość może uczyć współczesnych, jak budować mosty między ludźmi.
Z jego inicjatywy odbudowano dom przedpogrzebowy „Bet Tahara” na olsztyńskim cmentarzu żydowskim, wczesne dzieło architekta Ericha Mendelsohna.
Traba jest również członkiem zarządu Warmińskiego Towarzystwa Historycznego.
Nagroda nosi imię Stanisława Vincenza, pisarza i filozofa, autora „Na wysokiej połoninie”. Choć opisywał Karpaty, jego idee są uniwersalne: szacunek dla kultur, dialog i ochrona dziedzictwa. To właśnie wartości, które Traba wprowadza w życie na Warmii i w całym regionie.
Prof. Traba urodził się na Mazurach, ale na stałe zamieszkał w Olsztynie.
