W czasie II wojny światowej niewola miała różne oblicza. W Prusach Wschodnich była to praca przymusowa. Zmuszano do niej głównie Polaków, Francuzów, Rosjan oraz Ukraińców.
Warmia i Mazury przez wieki były azylem dla uchodźców i przesiedleńców. Od zawsze istniały tu silne podziały nie tylko na tle wiary, języka i pochodzenia. Powojenna wędrówka ludów nadała tym podziałom nowy charakter.
„Ostatni Warmiacy i Mazurzy” to tytuł projektu z 2008 roku, dzięki któremu powstał zbiór 100 dokumentacji audiowizualnych wywiadów z Warmiakami i Mazurami. Na podstawie tych materiałów zrealizowano 10 filmów dokumentujących wspomnienia ostatnich przedstawicieli autochtonicznej ludności Warmii i Mazur. Filmy te są unikalną okazją do poznania fragmentów najnowszej historii Warmii i Mazur z relacji jej bezpośrednich świadków.
Cykl został realizowany przez Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie.