Zima 1945 roku to dla mieszkańców Prus Wschodnich czas ucieczki przed żołnierzami Armii Czerwonej. Wielu z nich wybrało drogę morską. Największym pragnieniem było dostać się na jakikolwiek statek, a zwłaszcza na „MS Wilhelm Gustloff”.
Bohaterem odcinka jest Hubert Monkowski, który opowiada swoją historię.
„Ostatni Warmiacy i Mazurzy” to tytuł projektu z 2008 roku, dzięki któremu powstał zbiór 100 dokumentacji audiowizualnych wywiadów z Warmiakami i Mazurami. Na podstawie tych materiałów zrealizowano 10 filmów dokumentujących wspomnienia ostatnich przedstawicieli autochtonicznej ludności Warmii i Mazur. Filmy te są unikalną okazją do poznania fragmentów najnowszej historii Warmii i Mazur z relacji jej bezpośrednich świadków.
Cykl został realizowany przez Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie.